روغن ماهی ها و آلرژی ها

روغن ماهی ها و آلرژی ها

مقدمه:

          اسیدهای چرب ضروری (EFAS ) اسیدهای چربی هستند که بدن به آنها نیاز   دارد  ،لیکن قادر به سنتز آنها نیست .گرچه گفته میشود که چربی برای سلامتی مضر است اما برخی از چربی ها بسیار مفید هستند و قطع کردن آنها از رژیم غذایی میتواند برای سلامت مضر باشد.از حدود 75 سال قبل اسیدهای چرب ضروری بتدریج در رژیم غذایی ما کاسته شدند و رژیم غذایی فعلی ما تقریباً عاری از آنهاست .بطور متوسط فقط حدود 20% از مقدارEFA که برای سلامت بدن مورد نیاز میباشد در رژیم غذایی موجود است.

اسیدهای چرب ضروری فعالیت های گوناگونی در بدن انجام میدهند از جمله شرکت در متابولیسم و تولید انرژی ،دخالت در ساختمان غشاء سلولی ،شرکت در ساختمان مغز و نوروترانسمیترها و ... آنچه که در اینجا مورد بحث قرار خواهد گرفت تاثیر این اسیدهای چرب در آلرژی هاست.

مهمترین اسیدهای چرب ضروری عبارتند از:

1-    اسیدهای چرب امگا-3 آلفالینولنیک اسید و متابولیت های آن:EPA وDHA

2-    اسیدهای چرب امگا-6 (لينویيک اسيد و مشتقات آن :DGLA,GLA وAA

اين دو گروه اسيدهای چرب اثرات متفاوتی در بدن دارند اما آنچه که اهمیت دارد نسبت آنهاست . در جمعيتهای سالم نسبت امگا -6 از 1  تا  6  متغیر است. اما متاسفانه از سال 1850 مصرف امگا-3 کاهش یافته است .         

روغن ماهی یک منبع خوب اسیدهای چرب امگا3 (بخصوص متابولیت های  EPA و DHAمی باشد.

آلرژی ها

اسیدهای چرب ضروری (EFAS ) برای سلامتی سيستم ايمنی ضروری هستند.مدارک مستدلی وجود دارد که نشان میدهد این EFAS به دو دلیل عمده میتوانند به مبتلایان آلرژی کمک کنند:

1-  پروستاگلاندین های سری 1 و 3 (PG1 و 3 PG )از اين اسيدهای چرب ساخته می شوند: PG1 ازDGLA(Dihmogamma Linolenic Acid ) و3 PG از EPA(Eicosapentanoic Acid).

 همانگونه که میدانیم این پروستاگلاندین هانقش ضد التهابی مهمی در بدن دارند پس برای مقابله باوضعیت های آلرژیک همچون اگزمای آتوپیک ،تب یونجه و آسم ، مفید میباشند.

اسیدهای چرب ضروری باعث میشوند که عمل هضم ،موثرتر انجام گیرد.همانطور که مستحضرید پروتئن های هضم نشده میتوانند باعث واکنش های آلرژیک شوند.اما اسیدهای چرب ضروری با شکستن بهتر پروتئن ها به اسیدهای آمینه از ایجاد این واکنش های آلرژیک جلوگیری می کنند.

روغن ماهی به بیماران آسمی کمک می کند

    امروزه در بسیا ری از کشورها آسم شایعترین علل بستری کودکان در بخشهای بیمارستانی است در ضمن آسم شایعترین علت غیبت کودکان از مدرسه و نیز شایعترین بیماریمزمن کودکان است.بین 150-100 میلیون نفر در سراسر جهان از بیماری آسم رنج میبرند آسم فقط مشکل کشورهای صنعتی نیست بلکه کشورهای در حال توسعه نیز درگیر مشکلات وعوارض ناشی از آسم میباشد.در کشور ایران آمار و اطلاعات اولیه حاکی از میزان شیوع  15-10% در جمعیت کودکان و نوجوانان است.

شواهد و مدارک نشان میدهد مصرف روزانه بالای لینوئیک اسید که به فراوانی در روغن های نباتی یافت میشود. میتواند علائم آسم را بدتر کند . اما اگر متابولیزه شدن لینوئیک اسید به متابولیت های مفید آن مثل  DGLA انجام گيرد   DGLAبه پروستاگلاندین( PG1) تبدیل میشود که خاصیت ضد التهابی دارد.

در یک پژوهش در دانشگاه Wyoming  بيماران آسمی  19-25 ساله بمدت دو ماه تحت بررسی قرار گرفتند در ماه اول به آنها روغن ماهی داده شد که حاوی اسیدهای چرب امگا-3 با نسبت امگا3 =1.0  بوده است .                                                                                                         

                                                                                                     امگا6     

 درطی ماه دوم اين نسبت را به 5/0 افزایش دادند و دریافتند بیش از 40 % از دریافت کنندگان بهبود قابل ملاحظه ای در توانایی تنفسی پیدا کردند و مقاومت آنها در برابر حملات آسم افزایش یافته است .این محققین به این نتیجه رسیدند که مکمل غذایی حاوی روغن ماهی که منبع غنی از اسیدهای چربOmega-3  است ميتواند يكی از راههای درمان آُسم باشد  .

روغن ماهی از آسم کودکان جلوگیری میکند.

محققین دانشگاه سیدنی استرالیا گزارش کردند که مخصرف منظم روغن ماهی باعث کاهش قابل توجهی در آسم کودکان می شود.در این مطالعه کودکان 11-8 ساله مورد بررسی قرار گرفتند و بیماری آسم در آنها از طریق افزایش پاسخدهی راههای هوایی و ایجاد ویز (Wheeze ) با يا بدون ورزش ارزيابی گرديد. محققین دریافتند کودکانی که بطور منظم روغن ماهی یا ماهی چرب تازه (ماهی که بیش از 2% چربی داشته باشد )  می خوردند چهار برابر ریسک ایجاد آسم در آنها کمتر از کودکانی بوده  که ماهی یا روغن آنرا بندرت مصرف کردند یا هرگز مصرف نمی کردند.نکته قابل توجه این است که  علیرغم وجود ریسک فاکتورهای دیگر  مثل آسم والدین ،مصرف سیگار در خانواده ،عفونت های تنفسی ، نژاد و محل تولد این کاهش در میزان بروز وجود داشته  است.

تذکر: مصرف ماهی غیر چرب یا ماهی کنسرو شده باعث کاهش ریسک آسم نمی شود. روغن ماهی حاوی اسیدهای چرب ضروری امگا-3 ،EPA  و DHA می باشد و محققين دريافتند که EPA می تواند از ايجاد آسم  جلوگیری کند یا شدت آنرا کاهش دهد.

روغن ماهی باعث بهبود فعالیت ریه در بیماران آسمی میشود.

 بیماران آسمی که تحت درمان با داروهای ضد آسم (سالبوتامول استنشاقی ،استروئید و ...) بودند در یک مطالعه یک ساله تصادفی دو سوکور مورد بررسی قرار گرفتند به نیمی از بیماران روزانه یک گرم EPA  و DHA داده شد و نیم دیگر بیماران پلاسبو دریافت کردند .بیماران هر ساله ارزیابی می شدند و تست های عملکردی ریه هر3 ماه یکبارانجام میشد .

بیمارانی که در گروه اول بودند (دریافت کنندگان روغن ماهی) بهبود قابل ملاحظه ای در عملکرد ریه ایشان مشاهده گردید.FEV-1  بعد از 9 ماه  تجویز روغن ماهی تا 23% افزایش یافت.

ارتباط بیماریهای آتوپیک و نسبت اسیدهای چرب

بیماری آتوپیک  شکلی از آلرژی است که در آن واکنش های افزایش حساسیت در محلی غیر از نقطه اولیه تماس بدن با آلرژن رخ میدهد مثل اینکه خوردن غذا باعث یک واکنش آلرژیک پوستی شود .میزان بروز بیماریهای آتوپیک مانند درماتیت ،رینیت ،آلرژیک و ... در کشورهای صنعتی در حال افزایش است و حدود 20% از جمعیت را گرفتار میکند.

یک تیم محققین دانشگاه Turku and Tufts بوستون گزارش ميكنند كه افزايش  بیماریهای آتوپیک ارتباط مستقیم باافزایش مصرف لینوئیک اسید و افزایش نسبت امگا6 (به حد 10  و بالاتر دارد . اگر راههای متابولیزه    

 شدن لینوئیک اسید بلوک شود و به متابولیت های مفید خود بخصوص DGLA تبديل نگردد پروستاگلاندین های ضد التهاب ایجاد نخواهند شد .افزایش مصرف لینوئیک اسید و ارتباط آن با افزایش بیماریهای آتوپیک در آلمان و ژاپن نیز گزارش شده است.مطالعات اخیر نشان میدهد کودکان مدرسه ای که نسبت EPA به لينوئيک اسيد در رژيم غذایی آ نها بالا باشد شیوع بیماریهای آتوپیک درآنها كمتر است .از سوی دیگر تجویز مکمل روغن ماهی باعث کاهش علائم درماتیت آتوپیک میگردد.